Máy giúp thở có vai trò hỗ trợ cho bệnh nhân khi có tình trạng suy hô hấp để đảm bảo chức năng thông khí và trao đổi khí. Nguyên tắc hoạt động của máy thở là tạo ra sự chênh lệch về áp lực giữa trong và ngoài phổi dẫn đến dòng khí dịch chuyển vào phổi và ra khỏi phổi bệnh nhân.
Trong lịch sử phát triển của máy giúp thở có 2 loại máy thở là máy thở áp lực âm và máy thở áp lực dương.
Máy thở áp lực âm ra đời từ rất sớm được sử dụng lần đầu năm 1928 ở bệnh viện nhi Boston ( Anh) cho và đã góp phần cứu sống cho rất nhiều trẻ em bị bệnh bại liệt trong trận dịch năm dịch bại liệt vào tháng 8 năm 1952 tại Bệnh viện Blegdam ở Copenhagen (Đan mạch).
Máy thở áp lực âm như tên thường gọi là phổi sắt. Phổi sắt bịt kín bệnh nhân, tạo ra một khoảng chân không xung quanh cơ thể họ, buộc các xương sườn, và lồng ngực phải nở ra . Và do đó, không khí sẽ tràn được vào phổi người bệnh theo 2 thì: thì thở vào và thì thở ra .
Trong thì thở vào hệ thống hút tạo ra sự chênh lệch áp lực trong khoang phổi thép thấp hơn trong khoang lồng ngực làm lồng ngực giãn ra dẫn đến áp lực trong phổi thấp hơn áp lực khí quyển từ đó không khí đi vào phổi.
Trong thì thở ra: áp lực âm giảm dần dẫn đến khoang lồng ngực bệnh nhân xẹp dần từ đó không khí từ trong phổi đi ra ngoài. Tạo ra chu kỳ thở giống với chu kỳ thở tự nhiên.
Ưu điểm của các máy thở áp lực âm là máy tạo ra nhịp thở giống như nhịp thở tự nhiên của bệnh nhân và bệnh nhân vẫn có thể nói chuyện trong suốt quá trình thở máy.
Tuy nhiên máy có rất nhiều nhược điểm như
Thiết bị rất lớn,
-Không kiểm soát được thể tích của mỗi nhịp thở
-Không sử dụng được trong cấp cứu bệnh nhân
-Không sử dụng được ở bệnh nhân có tổn thương phổi
-Khó khăn khi chăm sóc bệnh nhân
-Một trong số những nhược điểm thường gặp nhất là người bệnh sẽ hít phải nước bọt hoặc cả dịch dạ dày của chính mình vào phổi, khi mà họ đã quá yếu và không thể nuốt chúng xuống bụng
Để giải quyết vấn đề này, bác sĩ Ibsen đã đề xuất một ý tưởng ngược lại, sử dụng áp lực dương. không khí trực tiếp vào phổi, làm cho hai lá phổi phồng lên. Sau đó, cỗ máy sẽ được tắt đi một lúc để phổi tự động xẹp xuống, khi đó người bệnh sẽ thở được ra ngoài Để luồn được ống thở vào phổi, Ibsen đề nghị các bác sĩ rạch một khe hở trên khí quản của bệnh nhân. Vết mổ sẽ được thực hiện ở cổ, từ đó, một đường ống sẽ được luồn vào khí quản và đưa oxy đến phổi.
Trong những năm đầu tiên, cỗ máy thở áp lực dương dĩ nhiên chỉ đơn giản là một máy bơm khí. Nó thổi một dòng khí đều đặn vào phổi bệnh nhân mà không có bất kể một tính năng an toàn nào. Máy thở áp lực dương hoạt động theo nguyên tắc ngược lại với máy thở áp lực âm
Thì thở vào máy tạo ra áp lực lớn hơn áp lực trong phổi bệnh nhân làm dòng khí đi vào phổi bệnh nhân. Thì thở ra là thì thụ động, máy dừng đẩy khí vào, van thở ra được mở ra dẫn đến áp lực ở đường thở ngoài thấp hơn áp lực trong phổi từ đó khí từ trong phổi bệnh nhân đi ra ngoài.
Ưu điểm của máy thở áp lực dương
• Kiểm soát được áp lực đường thở: thở không xâm nhập và thở kiểu kiểm soát áp lực (PCV, PSV)
• Kiểm soát được thể tích khí lưu thông: VCV
• Có thể kiểm soát được trao đổi khí theo ý muốn: duy trì PaCO2
Nhược điểm của máy thở áp lực dương
• Hệ thống phải đảm bảo kín: thở xâm nhập
• Hệ thống đủ kín: đảm bảo không dò khí quá nhiều khi thở không xâm nhập
• Tổn thương đường hô hấp: mặt, thanh quản, khí quản, VAP, TKMP…
• Tuần hoàn: giảm tuần hoàn trở về, giảm HA
• Tinh thần bệnh nhân: hoảng sợ, đau…
• Tiêu hóa: loét do stress…
Để tạo ra dòng khí có áp lực dương máy thở áp lực dương có các phương pháp khác nhau và mỗi một phương pháp đều có các ưu khuyết điểm và từ đó có giá thành và áp dụng trong các trường hợp khác nhau
Máy dùng quạt thổi: dòng máy T-Bird, Esprir…hoạt động với nguyên lý quạt thổi chạy với tốc độ cao để tạo ra áp lực dương của hệ thống vận hành khí máy có ưu điểm là không cần tới khí nén nên có thể sử dụng khôn có khí nén trung tâm và với sự điều khiển của máy tính có thể tạo dòng khí vào khác nhau như vuông, giảm dần, vòng… nhưng máy hoạt động ồn và quạt dễn hỏng do hoạt động liên tục.
Loại máy dùng piston như Acoma, PB 740, PB 760, Lifecare 100 và 102,Emerson 3-PV, Emerson IMV, MA-1, Bear 2, Sechrist 2200…Nhưng trong dòng này cũng có 2 loại piston trục thẳng và piston trục cam
Piston trục thẳng (Linear piston) PB 740; PB 760; ACOMA 900): loại máy thở sử dụng piston trục thẳng thường tạo ra dòng khí thở vào có tốc độ cố định (dòng vuông) và do vậy làm tăng dần áp lực trong đường thở bệnh nhân. Một số máy thở mới như PB 740; PB 760: Sử dụng chất liệu mới có độ ma sát thấp để sản xuất piston và xylanh máy chỉ cần một lực vừa phải để di chuyển piston. Tốc độ di chuyển của piston được điều khiển bằng máy tính như vậy có thể tạo ra các dạng dòng thở vào khác như giảm dần, hình sin
• Piston trục cam (Rotary piston) như Lifecare 100 và 102: Các máy thở sử dụng piston trục cam sẽ đẩy khí theo kiểu hình sin tạo nên một thì hít vào gần sinh lý hơn so với kiểu dòng hình vuông. Các máy sử dụng piston trục cam hoạt động không cần khí nén nên có thể dùng vận chuye3n bệnh mọi lúc mọi nơi mà không cần tới máy nén tuy nhiên máy chỉ dùng được một số mode thở đơn giản.
Sử dụng nguồn khí nén (PB 7200, PB 840; PB 980; Servo 900, Servo
300; Evita 2 dura, Evita 4; Carescape R860 Galileo; Engstrom Erica IV…) các máy thở sử dụng khí nén khi vận hành khí hoạt động trực tiếp dưới tác dụng của khí nén ( trung tâm hay máy nén khí ) có khả năng tạo áp lực dương rất nhanh, nhạy và mạnh, các máy này có thể thở PC rất tốt, có thể tạo ra các mode thở nâng cao • Máy chạy rất êm không gây ra tiếng ồn. Tuy nhiên khi vận hành đòi hỏi cần có máy nén khí hay hệ thống khí nén trung tâm do vậy giá thành tương đối cao thích hợp sử dụng tại các bệnh viện có khả năng đầu tư lớn và có nhiều bệnh nhân nặng và bệnh lý phức tạp.
Bài viết copy từ website :https://sannhiag.vn/may-giup-tho-ap-luc-duong-va-ap-luc-am